BİR YAVŞAK

SANATININ 40. YILI
O denenmemişi deneyen bir sanatçı
Çizer Yalçın Turgut Balaban’ın 40. sanat yılı kutlandı. 12 Şubat günü de Taksim Sanat Galerisi’nde karikatür sergisi açıldı.15 Şubat 2011 Salı 11:00
Fatih Uğurlu


Fatih Uğurlu

Yalçın Turgut Balaban’ı 1973 yılında Milli Gazete’de tanıdım. O zaman Milli Gazete’ye karikatür çiziyordu. Daha sonra Gölge Dergisi’ni çıkardı. O devirde ben de karikatür çiziyordum. Yalçın’ın siyasi karikatürlerinin çoğu benim arşivimdedir. Hepsini sakladım. Sonra yanılmıyorsam 1976 yılında Yeni Devir gazetesi çıktı. Yeni Devir ilk İslami entelektüel gazete diyebiliriz. İsmet Özel, Rasim Özdenören, Nabi Avcı, Akif İnan, Aleaddin Özdenören, Mustafa Miyasoğlu, Sadık Albayrak... İyi bir yazar kadrosu vardı. Yalçın orda da karikatür çizmeye devam etti.

Aylık kavga dergisi

O dönemde Gölge Dergisi sanki Osman Yüksel Serdengeçti’nin Serdengeçti Dergisi gibi ne zaman nasıl çıkacağı belli olmayan bir dergi haline geldi. Logosunda aylık kavga dergisi yazıyordu. Yalçın Turgut Balaban (hani Serdengeçti diyordu ki bir çıkar ama pir çıkar) Gölge dergisi de öyleydi. Bulunduğu dönemde Türkiye’deki gençler üzerinde önemli bir fonksiyon üstlendi. İyi bir mayalanma yaptı. Yalçın Turgut her çıkardığı dönemde Gölge Dergisi dünyadaki Müslümanların Türkiye’deki tanıtımını üstlendi. Adeta Müslüman gençler Filipinlerdeki mücadeleyi ilk defa Gölge Dergisi’nde tanıdılar. Etiyopya’daki Müslümanlar, Eritre’deki Müslümanlar ilk defa Gölge Dergisi’nde dünyayla, diğer Müslümanlarla tanıştılar. Yalçın’ın böyle ilginç bir hayat serüveni var.

Bugün yağlı boya karikatür sergisi açıldı. Biliyorsunuz ilk defa karikatür Fransızlar tarafından bulunmuş. Yağlı boyayla çeşitli şahısları, şekilleri deforme ederek ortaya çıkmış bir sanat. Yağlıboya pek Türkiye’de kullanılmadı bugüne kadar. Üç boyutlu Semih Balcıoğlu tarafından karikatürler yapıldı ama Yalçın Turgut öyle zannediyorum ilk defa yağlı boya karikatür sergisi açıyor. Yani karikatürü bir anlamda aslına rücu ettiriyor. Yalçın Turgut Balaban olması gereken yerde olmayan adam diye düşünüyorum. Eğer bizim camiamızda olmasa da karşı tarafta olsaydı karikatürde çok daha başka değerlendirilirdi. Kıymeti daha iyi bilinirdi diye düşünüyorum.


Yalçın Turgut
İslami camia Yalçın Turgut’un kıymetini iyi anlamalı

Sonra Cuma Dergisi’nin uzun yıllar kapaklarını yaptı. O günden beri de Akit Gazetesi’nin icra kurulunda. Yalçın, Akit Gazetesi’nde de halen siyasi karikatürler çiziyor. Yalçın’ın bizim tarafta anlaşılamamasından muzdaribim. Ama inşallah bir gün bizim tarafta da sanata ve sanatçıya gereken değer verilir mi diye de ayrıca soruyorum.

Yalçın Turgut Balaban sevdiğimiz bir arkadaş. Bir dönem Necip Fazıl Kısakürek’in yanında da bulundu. O dönemde de Tercüman Gazetesi sahibi Kemal Ilıcak ona Tercüman’a daveti olduğu zaman da üstadın izin vermemesi üzerine Tercüman’a bile gitmedi Yalçın Turgut Balaban. Fakat en kötü huyu Yalçın’ın benim bildiğim çok şiddetli bir sigara tiryakisi olması. Yalçın kalp ameliyatı geçirmesine rağmen hala müthiş bir sigara tiryakisi. Hatta bazı bir takım dostları onun ekmeğin arasına bir paket sigara koyup tost yaptığını bile söylüyorlar. Doğrudur. Ben de inanıyorum buna. Böyle bir zaafı var. Bu rejimin bükemediği bileği bir paket sigara rahat büker. Bu da Yalçın’ın zayıf tarafıdır. İnşallah bir gün bu derdinden de kurtulur diye düşünüyorum.

Bu sergi ilgi görmeli

Bu sergi de inşallah çok ilgi görür. Yeni sergiler açar. Biz de artık 60’a merdiven dayadık. Yalçın’ın söyleyecek sözünün bitmediğini görüyorum ben. Son nefesine kadar da biteceğini sanmıyorum.


Mustafa Miyasoğlu

Mustafa Miyasoğlu

Yalçın Turgut dostumuz kırk yıla yakın zaman karikatür ve zaman zaman da sergiler hazırladığı bu yağlı boya karikatürleri Türk karikatüründe özel bir yere sahiptir. Ben resme meraklı bir yazar olarak bir süre Güzel Sanatlar Fakültesi’nde de ressamlar katında bir odam vardı. O çalışmaları yakından takip ediyordum. Yani bir resmin bir ressama maliyetini az çok biliyorum. Bu maddi ve manevi bir birikimin sonucudur. Milletin öncüsü münevverler çeyrek aydından üstündür her zaman. O bakımdan Yalçın Turgut’un nitelikli o Büyük Doğu’dan beslenen ve gerçek manada bir kurmay aydın sıfatıyla Türkiye’nin eserlerini, görüntüsünü ve çıkmazlarını çizgiyle, renkle, desenle, boyayla ortaya koyması fevkalade takdir edilecek, sevinilecek bir durum. 40. Sanat yılında yapılan toplantıdan sonra böyle bir sergi düzenlenmesi gerçekten vefalı bir davranış olarak kutlanmaya değer. Ben aziz dostum Yalçın Turgut Balaban’ı ve onun resimlerine, yağlı boya tablolarına ilgi gösteren tüm yetkililere ve herkese teşekkür ediyorum sanat camiası adına.


Ekrem Kızıltaş
Ekrem Kızıltaş

Yalçın Turgut… Anlatmak istedikleri olan insanlar, bunları diğer insanlara aktarabilmek için bir “dil” seçerler. Kimi konuşur, kimi yazar… Bazıları da çizerek anlatmayı tercih eder. Yani anlatım dilleri çizgidir. Konuşarak belki bir konferans süresince, yazıldığında uzunca bir makale ile anlatılabilecek şeyleri genelde bir, bazen de birkaç karede anlatıverirler. Yalçın Turgut, anlatmayı düşündüğü şeyleri çizgi ile anlatmayı tercih edenlerden.

Çizgi dilini, kendilerine o türden bir vazife verildiği için, yalan ve yanlışın hâkim olması amacıyla kullananların aksine çizgideki ustalığını, anlatmak istediği güzel ve doğru şeylerin emrine veren nadir insanlardan birisidir Yalçın Turgut.

40. Sanat yılını kutlayan ve son olarak bir ilki gerçekleştirerek, “Yağlıboya Karikatür Sergisi” ile karşımıza çıkan Yalçın Turgut, umulur ki daha uzun yıllar aramızda olur ve çizgi dilini kullanarak, meramını anlatmayı sürdürür.


Abdurrahman Dilipak
Abdurrahman Dilipak (eski Cıngar yazarı):

Yalçın Turgut, Karamehmetler olarak bilinen Cami Mimarı Cevat Ülger’in talebesi… Aynı zamanda Büyük Doğu geleneğinden gelen bir isim..

Çizgileri ile tanıklıklarını ve isyanını dile getirmeye çalışıyor. Mizah diliyle kaçınılmaz bir şekilde ironik bir dil kullanıyor.

Son sergisinde yeni bir şey denemiş: Yağlıboya karikatür

Yalçın Turgut’un çizgileri gibi mesajı da köşelidir… Yalındır…

Artık CafCaf’ta çizecek

Aslında yağlıboya resimleri de var ama daha çok çizgileri ile tanınır. Mesajları ideolojik bir arka plana sahiptir. Davranış ve sözlerdeki çelişkilerden çok, temel çelişkilere dikkat çekmeye çalışır.

Ekonomi ve siyaset anaforundan bir kurtulup bilim, sanat ve felsefeye biraz zaman ayırsak iyi olacak ama yaşanan gerçekler bizi alıp savuruyor. Yine de bir yandan bu tür uğraş verenleri kutlamak gerek…

Yalçın Turgut'un yeni dönemde Cafcaf’ta çizecek olmasına da sevindim. Cafcaf'ı da, dünyabizim'i de hayatın tantanası içinde bu ayrıntıyı yakalamaya çalışmasından ötürü kutluyorum.

CINGAR: 1991 yılında yayınlanan Cafcaf'ın dedesi bir mizah dergimiz.

Not: Sergiyi 19 Şubat tarihine kadar Taksim Sanat Galerisinde görebilirsiniz.